موقعيت و جغرافيايي طبيعي استان :

 استان اردبيل در شمال غرب ايران با مساحتي معادل 17950 كيلومترمربع (1/1 % از مساحت كشور) قرار گرفته است.اين استان از لحاظ جغرافيايي در 37.45 تا 39.42 عرض شمالي و 47.30 تا 48.55 طول شرقي از نصف النهار گرينوچ در شمال غرب ايران واقع شده و از شمال با جمهوري آذربايجان از شرق با استان گيلان از جنوب با استان زنجان و از غرب به استان آذربايجان شرقي محدود شده است. اين استان با شكل كشيده و طولي خود در جهت شمال    –  جنوب ، و به دليل شرايط خاص جغرافيايي از تنوع محيطي زيادي برخوردار است. جنوبي ترين قسمت آن بر عرض جغرافيايي 37.45 و شمالي ترين نقطه آن بر عرض 39.42 دقيقه منطبق است. اين گستردگي در محور عرض جغرافيايي ، همراه با عامل ارتفاع دشتها و كوهستانهاي آن در تركيبي هماهنگ با همجواري درياي خزر ، موقعيت خاصي به استان بخشيده است

ناهمواريهاي استان : 

سيماي طبيعي در استان اردبيل با ساير نواحي فلات آذربايجان تفاوت هاي زيادي دارد. اين استان بخشي از فلات مثلثي شكل ايران در شرق فلات آذربايجان بوده كه حدود 3/2 آن داراي بافت كوهستاني با اختلاف ارتفاع زياد و بقيه را مناطق هموار و پست تشكيل مي دهند. اراضي شمالي و هم مرز با جمهوري آذربايجان را در امتداد ارس ، زمين هاي پست و جلگه اي تشكيل مي دهند كه كمتر از 200 متر از سطح درياي آزاد ارتفاع دارند. درجنوب نيز قسمت هاي اصلي مركز استان با دره رود قزل اوزن كه بين منحني 1400 – 800 متر قرار گرفته است. مشخص مي شود

سبلان :

اصلي ترين شاخص جغرافيايي استان را توده آتشفشاني سبلان تشكيل مي دهد كه با بستري كوهستاني و پرصلابت در مركز استان واقع شده است. اين توده بستر كوهستاني با 4811 متر ارتفاع كه قسمت غربي آن در محدوده شهرستان سراب (استان آذربايجان شرقي) قرار گرفته با دريافت بارش به صورت برف و انباشت آن براي مصرف در تابستان ، رودهاي بزرگ و كوچك زيادي را در استان تغذيه مي كند.

ارتفاعات باغرو :

ارتفاعات باغرو ادامه رشته جبال البرز بوده كه بر خلاف جهت عمومي البرز كه شرقي غربي مي باشد به صورت شمالي جنوبي كشيده شده اند. سازندهاي اين قسمت از كوه ، با سازندهاي سبلان تفاوت فاحشي دارد. محيط تالش يك محيط رسوبي بوده در حالي كه سبلان يك محيط ولكانيكي است. دامنه هاي غربي بخش شمالي تالش از سازندهاي آتشفشاني ائوس و دامنه هاي شرقي آن از رسوبات دريايي كرتاسه مي باشد.

كوههاي تالش :

بر خلاف كوههاي ديگر از رشته كوههاي استان ، تالش است كه بر خلاف كوههاي ديگر ، به موازات كناره درياي خزر از شمال به جنوب كشيده شده است. اين رشته كوه از منتهي اليه شرقي كوههاي برزند شروع و در سراسر حدود شرقي استان ، با افزايش تدريجي ارتفاع ، به طرف جنوب كشيده مي شود و در خارج از محدوده استان به رشته كوه البرز مي پيوندد. رشته كوه تالش در قسمت هاي مختلف خود به نام هاي پشتاسارا ، بغرو و پلنگا نيز ناميده مي شود . رشته كوه پلنگا در حوالي درياچه نئور از رشته اصلي منشعب و در سراسر شهرستان خلخال كشيده شده است. بلندترين نقطه اين شاخه فرعي ، قله 3322 متري آغ داغ و كوههاي پلنگا ، سهدي و ازنو ، از ديگر قلل آن مي باشند . از قلل ديگر رشته كوه تالش مي توان حصار بلاغي ، عجم و شاه معلم را نام برد.

 دشت مغان :

دشت مغان از شمال و شرق با جمهوري آذربايجان هم مرز بوده حداكثر ارتفاع آن 500 متر و حداقل آن 40 متر و مساحت كل حوزه آبريز مغان بيش از 790 كيلومتر مربع است. مهمترين مشخصه ژئوفيزيكي جلگه مغان وجود يك لايه رسي سنگين در سطح به ضخامت متفاوت حداكثر 20 متر در دشت است. دشت مغان به دليل تاثيرپذيري از رودخانه ارس و سد اصلاندوز در دهه هاي اخير دستخوش تغيير و تحولات بنيادي شده و به دليل وجود خاك حاصلخيز كليه نواحي دشتي آن زير كشت آبي از جمله گندم ، جو ، پنبه ، چغندر قند و ذرت رفته و از نقطه نظر اقتصادي و توسعه كشاورزي در سطح كشور مطرح بوده است ولي همين پيشرفت و توسعه خود باعث بروز مشكلات ناشي از مصارف زياد سموم و فاضلاب واحدهاي بزرگ صنعتي و شهري و معضلات زيست محيطي گرديده است . شهرستان هاي بيله سوار و پارس آباد در اين ناحيه واقع شده است.

 دشت مشگين شهر :

ارتفاع دشت مشگين شهر حدود 1100 متر و حوزه آبريز آن 3921 كيلومترمربع و مساحت دشت حدود 430 كيلومترمربع است. اين دشت از شمال به رشته كوههاي صلوات و از جنوب به دامنه سبلان و از شرق به ارتفاعات غربي دشت اردبيل و از غرب به ارتفاعات اهر محدود مي شود . رودخانه هاي جاري در دشت مشگين شهر خياوچاي و قره سو مي باشد . اين دشت با استفاده از دو رودخانه فوق از اهميت ويژه اي در توليدات باغي و تاكستان برخوردار بوده و مهمترين اجتماع انساني آن شهر مشگين شهر و روستاهاي اطراف آن است.

دشت اردبيل :

دشت اردبيل در پست ترين قسمت خود در حوالي پل ساميان 1294 متر از سطح درياي آزاد اختلاف ارتفاع دارد و حوزه آبريز آن معادل 853 كيلومترمربع بوده كه از شمال به ارتفاعات مرزي بين ايران و آذربايجان ، از شرق به ارتفاعات تالش ، از جنوب به آرپاچاي و از غرب به دامنه كوه سبلان ختم مي شود . ارتفاعاتي كه دشت وسيع اردبيل را احاطه نموده اند ادامه چين خوردگي البرز بوده و رسوبات و آبرفت هاي قديمي بيشتر در حاشيه دشت اردبيل گسترش دارند.

دشت خلخال :

گستره قابل ملاحظه اي به مفهوم دشت در ناحيه خلخال وجود ندارد ولي حدود 120 كيلومترمربع در كنار شهر و اطراف شهر خلخال در پايين دشت گيوي بعد از شهر کوثر مي توان به عنوان دشت مورد نظر قرار گيرد. به طوريكه اين ناحيه قسمتي از شمال غرب كوههاي تالش بوده كه خود بخشي از البرز غربي مي باشد . قديمي ترين تشكيلات كه در شمال شرقي ناحيه است مربوط به آهك هاي مرجاني و آهك هاي ماسه اي دوره كرتاسه بوده كه تقريبا در اطراف روستاي كلي مشاهده شده اند.

 

       بررسی آب و هوای استان اردبيل

           استان اردبيل درمنطقه اي سردسير و درشمال غربي فلات ايران با وسعت 17952.5كيلومترمربع يك درصد مساحت كل كشور را تشكيل ميدهد. اين استان بخشي ازفلات مثلثي شكل ايران درشرق فلات آذربايجان واقع ميباشد كه حدود3 /2 آن داراي بافت كوهستاني با اختلاف ارتفاع زياد بوده و بقيه رامناطق هموار و پست تشكيل داده است . مرتفع ترين نقطه استان ،قله سبلان باارتفاع تقريبي 4811 ميباشد.

         اقليم استان اردبيل بطور عمده به چهارعامل ارتفاع ، عرض جغرافيايي ، منابع آبي و توده هاي هواي مهاجر بستگي دارد. عوامل ديگري نيز نظير پوشش گياهي ، فعاليتهاي كشاورزي صنعتي و معدني درمقياس كوچك بر اقليم تاثيرداشته و يا تاثير   مي پذيرند.

 نقش ارتفاعات براقليم استان :

           باتوجه به اينكه استان اردبيل داراي 2.3بافت كوهستاني باارتفاع متوسط 3700مترازسطح دريامي باشدوسبلان نگين تابناكي بربلنداي استان با ارتفاع 4811متر واقع شده است بطوريكه غيرازآن كوههاي طالش وقوشه داغ درغرب كوه سبلان وبزغوش درجنوب وجنوب غربي سبلان باارتفاع متوسط 2200مترويارشته كوه پلنگان درحوالي درياچه نئوروقله آق داغ باارتفاع 3322متردراستان واقع گرديده اند. سبب شده كه اقليم استان اردبيل تحت تاثيراين ارتفاعات ازويژگيهاي خاص برخوردارشودواين استان درشماريكي ازسردترين استانهاي كشورقرارگيردورژيم بارندگي ودمايي آن درحدوسيعي تحت تاثيرارتفاعات بوده كه غالباً با برف پوشيده مي باشند.

 نقش منابع رطوبتي :

           استان اردبيل داراي رودخانه هاي ارس ،قره سو،بالخلي چاي ودرياچه هاي نئوروشورابيل مي باشدكه درشكل گيري اقليم نقش قابل توجهي داردومنبع رطوبتي درياي خزربررژيم هاي اقليمي آن بطورشاخص اثرميگذارد.

 تاثير عرض جغرافيائي

              عرض جغرافيائي نيزجزءعوامل اصلي مؤثربرشكل گيري اقليم ميباشد.استان اردبيل يكي ازاستانهائي است كه داراي گستره وسيع شمالي –جنوبي است كه نزديك به 3درجه عرض جغرافيائي اختلاف دارندكه اين اختلاف موجب گرديده است برشرايط جغرافيايي وآب وهوائي استان تاثيربگذاردورژيم دمائي واقليمي متفاوتي رابوجودآورد.

         نقش پوشش گياهي وكشاورزي دراقليم استان :

            استان اردبيل ازپوشش مرتعي مناسبي دربسياري ازمناطق برخوردارميباشدو وجودجنگلهاي استان درشمال وشرق اردبيل وارتفاعات طالش واقع دراستان تاثيرات قابل ملاخظه اي براستان پديدمي آورندوبه عنوان عوامل فرعي تاثيرگذاربررژيم آب وهوائي مي باشد.

 تاثيرتوده هاي هواوسيستم هاي هواشناسي :

                 توده هاي هوابه حجم بزرگي ازهـــوا  با خصوصيات فيزيكي خاص   اطـــلاق   مي گردد، توده هاي هوابه دليل قرارگرفتن درروي يك ناحيه وسيع به دليل عبورآرام ازيك منطقه بتدريج خصوصيات فيزيكي ناحيه ازقبيل دماورطوبت رابه خودميگيرد.

منابع اصلي شكل گيري توده هاي هوا:

                    يك توده هوابه حجم عظيمي ازهواگفته مي شودكه وقتي به صورت افقي درداخل آن حركت   كنيم  داراي  خصوصيات فيزيكي مشابه درطول مسيرباشد،يك توده هواممكن است سطحي بيشترازهزاران كيلومترمربع رابپوشاندمثلايك توده هواي بزرگ زمستاني بيشترازنصف قاره آمريكارامي پوشاند.

 دسته بندي توده هاي هوا:

                    توده هاي هوا براساس منابع شكل گيري واهميت به سه گروه اصلي توده هاي قطبي ،توده هواي عرض هاي مياني وتوده هواي حاره اي كه هرگروه براساس منبع شكل گيري توده هوابه توده هواي دريايي وخشكي تقسيم مي شوندونيزدوتوده هواي ديگرتوده هواي كلاهك  قطبي واستوايي مي باشند. توده هوائي كه روي اقيانوسهاشكل مي گيرندداراي رطوبت بيشتري هستند.

توده هواهائي كه استان راتحت تاثيرقرارمي دهند:

                    درفصل بهاروتابستان بيشترجريانات عرضهاي مياني وجنب حاره اي دراستان اردبيل فعال هستندبه طوريكه بيشترين ميزان بارندگي استان دراثرنفوذجريانات ناپايدارعرضهاي مياني پس ازتقويت درروي درياي مديترانه وكسب رطوبت كافي ميباشد. بارندگي هاي اصلي اردبيل درفصل بهاروتابستان بيشتردراثرفعاليت عبورجريانات عرضهاي مياني وكم فشارسوداني ميباشدكم فشارسوداني كه درحين فعاليت ازروي شرق مديترانه درفصل بهاروتابستان اين سيستم درحال ديناميكي وحركت روبه شمال شرق باعث بارندگي درحاشيه غربي كوههاي زاگرس گرديده وبه علت ازدست دادن رطوبت خودبه صورت بادنسبتاگرم دراستان اردبيل جريان پيداميكند.زماني كه جريان عرضهاي مياني تاغرب مديترانه گسترش پيداكرده باشدهواي سردي ازحاشيه جنوبي اقيانوس اطلس شمالي بخصوص مجمع الجزاير آزور و در پشت اين سيستم قرارميگيردوبه دنبال جريانات گرم منطقه راتحت تاثيرقرارميدهدومعمولابابارندگي هاي نسبتاخوب توام بارعدوبرق دربهاروتابستان ودرزمستان باعث بارش برف سنگين دراستان ميگردد.

جريانات مؤثردر فصول پائيز و زمستان بيشتر شمالي و شمال غربي هستند به طوريكه :

الف ـ درفصل زمستان ريزش هواي بسيارسردسيبري افت شديددماوبارش برف دراستان اردبيل رابه همراه داردزمانيكه كم فشارهاي عرضهاي پائين درحين نفوذبه فلات ايران ازتوسعه وگسترش خوبي برخوردارباشندوتاعرضهاي 40درجه برسند،نفوذهواي سردسيبري وبرخورد آن باهواي نسبتا گرم عرضهاي مياني باعث تقويت ناپايداريهاوبارندگيهاي خوب  دراستان اردبيل ميگردد.نفوذمركزفشارزيادسيبري درفصل پائيزباعث افت قابل ملاحظه دماگرديده ودربعضي سالهاكاهش زودرس دماباعث واردآوردن خسارات زيادبه محصولات كشاورزي وباغباني ميشود.

ب ـ توده هواي ديگري كه درفصل زمستان براستان اردبيل تاثيرگزاراست ،توده هواي شكل گرفته درروي مناطق پوشيده ازبرف كانادااست كه به دوصورت درمنطقه عمل ميكند: خست پس ازعبورازروي كشورهاي اسكانديناوي وشمال اروپاباسيستم پرفشارسيبري ادغام گرديده وازروي درياي سياه وارد استان شده وباعث افت شديددرجه حرارت وبارندگي ميگردد. دوم توده هواي شكل گرفته درروي مناطق جنوب شرقي كانادااست ،كه مركزآن درروي مجمع الجزاير آزور قرارميگيرد،به دليل كسب رطوبت ازاقيانوس اطلس شمالي پس ازعبورازروي اروپاودرياي مديترانه ازبخشهاي شمالغربي كشورواردشده وباعث بارندگيهاي نسبتا خوب دراستان اردبيل ميشود. كم فشارهاي سوداني درمناطق مختلف استان اردبيل اثرات متفاوتي برجاي ميگذارنددرشهرهاي اردبيل وخــلخــال به  صورت وزش بادگرم همراه با گردوغبارو در پارس آباد ،مشگين شهر،گرمي وبيله سواربصورت رگبارهاي پراكنده همراه بارعدوبرق جريان پيداميكند. كم فشارهاي سوداني دراستان اردبيل باعث بروزبيماريهاي گوارشي ،جلدي و...ميگردد،جريانات فوق پس ازرسيدن به اردبيل درحاشيه جنوبغربي كوه سبلان ودرصعودازارتفاعات سبلان دراثربارندگي رطوبت خودراازدست داده وبه صورت هواي خشك وگرم ازدامنه هاي جنوب شرقي سبلان سرازيرشده ودررسيدن به  شهراردبيل باعث وزش بادجنوبغربي بانام محلي گرميج دراين شهرميشود.

براي  برسي اقليم منطقه شناخت  عناصر اقليمي ضروري  مي باشد كه  در ذيل به  بررسي مي گردد :

بارندگي :

بارندگي يكي از مهمترين عامل تعيين كننده اقليم و چرخه آب در منطقه مي باشد و اگر بخواهيم  بارندگي را در يك عبارت بسيار ساده تعريف كنيم اصطلاحاً به  كليه نزولات جوي بارندگي گويند. باران  و برف عمده‌ترين نزولات جوي  منطقه  بوده و  برحسب مطالعاتي كه انجام  يافته بيا نگر اين است كه حداكثر بارش منطقه با حد اكثر رطوبت ارتباط  مستقيم نداشته و در مجموع، ميزان بارندگي به عوامل مختلفي مانند عامل صعود؛ كاهش دما؛ وجود هسته هاي تراكم به مقدار لازم در هواو منبع رطوبتي، بستگي دارد. متوسط مجموع بارندگي سالانه  محاسبه  شده از ايستگاه هاي مورد مطالعه333.9ميليمتر  است كه مقدار بارندگي در مناطق شمالي استان  نسبت به مناطق ديگر كمتر است. در جدول مجموع  بارندگي ماهانه و سالانه  و فصلي  تهيه گرديده است. اين جدول نشان مي دهدكه كم‌باران‌ترين ايستگاه  مشيران با 209.2 ميليمتر  و  پر باران ترين آن  با 482.6 ميليمتر  مربوط به ايستگاه سرعين است  .با محاسبه ميزان بارندگي فصلي و توزيع آن مشخص مي شودكه ميانگين مكاني بارش بهاره استان 111.2ميليمتر معادل 34.1 درصد بارش سالانه است و بيشترين بارش سالانه  استان  به غير  از ايستگاه پارس آباد و سرعين كه در فصل پاييز و فيروز آباد و كلور اردبيل  كه در فصل زمستان اتفاق مي افتد ،بقيه مناطق در فصل بهار روي مي دهد. بنابر اين پرباران ترين و كم باران ترين  فصول سال  به ترتيب بهار و تابستان است؛ كه فصل تابستان با متوسط مجموع  بارندگي 32.9  ميليمتر  معادل7/8  درصد از كل بارش استان  دراين فصل اتفاق مي افتد. ميانگين سالانه بارندگي اردبيل 303.5  ، مشگين شهر 367.9  ، سرعين 482.6  ، مشيران 209.2 ، خلخال   375.6، و پارس آبا دمغان  8/264  ميليمتراست.

دماي هوا :

   توزيع دماي  هوادرسطح استان متناسب باتوپوگرافي وسايرويژگيهاي طبيعي آن است نواحي پست واقع دردره رودخانه ارس ودشت مغان گرمترين وارتفاعات سبلان سردترين مناطق استان مي باشند. ميانگين سالانه دماي هوادربين  7.9 تا15.2   درجه سانتي گراددرنوسان مي باشد.وميانگين حداكثردرجه حرارت دربين  ايستگاههاي استان بين 14.3 تا 20.5درجه سانتي گرادمتغيراست وميانگين حداقل درجه حرارت دربين اين ايستگاههابين 1.5 تا 9.7 درجه سانتي گرادمتغيرمي باشدولي وجوددرجه حرارتهاي مطلق بين 38.5- درجه سانتي گرادتا44درجه سانتي گرادبه ترتيب درايستگاههاي فيروزآبادخلخال ومشيران است كه حاكي ازاختلاف شديددمائي است .ودرجدول زيردماي سالانه تهيه گرديده است .

تعداد روزهاي يخبندان :

     برحسب موقعيت وشرايط جغرافيائي مناطق ونواحي مختلف استان اردبيل ،تعدادروزهاي يخبندان درسال بيشترازمناطق جلگه اي ودشت هاي استان است ودرنقاط مرتفع برفگيراستان،تعدادروزهاي يخبندان به حدود6ماه درسال ميرسد. برحسب آماربلندمدت جوي تعدادروزهاي يخبندان شهرستان اردبيل 128روزومشگين شهر88روزوپارس آباد53روزومشيران 79روزوخلخال 154روزو سرعين147روزوفيروزآباد166روزاست .اين آمارنشان ميدهندكه باافزايش ارتفاع ازشمال استان به جنوب ونقاط مرتفع تعدادروزهاي يخبندان افزايش مي يابدودرارتفاعات بالاي 2200مترازسطح درياجزواقليم ارتفاعات فوقاني محسوب ميشود.

 توفان رعدوبرق :

     توفان رعدوبرق ازآن دسته پديده هاي جوي است كه رخدادآن ممكن است باخسارت مالي ياحتي تلفات جاني همراه باشدواصولاوقوع اين پديده موجب ايجادترس ووحشت مي شوددرمركزاستان اردبيل درهرسال تقريبا8تا9روزتوام باتوفان رعدوبرق است كه فراواني آن درماههاي ارديبهشت وخردادكه ماههاي گذرفصل سرد به فصل گرم استان است، بيشترازسايرماههاي سال ميباشد.درمشگين شهرتعدادروزهاي توفاني درسال درحدود6روزدرخلخال13روزدرپارس آبادمغان 11روزدرسال است .درمشگين شهرماههاي بهار، درخلخال ارديبهشت وخردادودرپارس آبادمغان هم ارديبهشت وخردادبيشترازسايرماههاي سال درمعرض توفان رعدوبرق قرارمي گيرند.

 باد :

     جريان هواهميشه ازنقطه اي به نقطه ديگردرحال حركت مي باشدباحركت اين جريان كه ازسيسستم فشارزيادبه طرف سيستم فشاركم ميباشدبادراتوليدمينمايددرهرمنطقه دونوع باد يافت ميشودكه يكي بادهاي محلي است وديگري بادهاي جبهاي كه بانفوذجبهه به طرف منطقه شروع ميشود.درحالت كلي بادهاي عمومي استان عبارتنداز:

بادشرقي : درفصول مختلف سال كه به بادمه يابادخزري معروف است ازطرف شرق به طرف غرب ميوزدوحداكثررطوبت درياي خزرراباخودبه مناطق مختلف مي آوردوعلت آنراميتوان اختلاف ارتفاع اردبيل ودرياي خزر را ذكرنمود.  

بادغربي : اين بادنيزميتوانددرفصول مختلف سال بوزدودراصطلاح محلي به بادگرميچ معروف است ودراثرعبورتوده هواي مديترانه اي ودرياي سياه اتفاق مي افتدومعروفترين باددرمنطقه بشمارمي رودكه سبب تبخيروخشكاندن زمين كشاورزان مي شود.

باد غالب : علاوه بربادهاي ذكرشده بادهاي ديگري نيزدراستان اردبيل مشاهده مي شودكه به نامهاي مختلفي موسوم هستندودرگلبادهاي رسم شده مشخص ميشود. جهت وزش بادغالب درشهرستان اردبيل طي ماههاي دي وبهمن جنوب غربي كه سرعت آن دردي ماه 9.7ودربهمن  9.1 متربرثانيه است ودراسفندماه باتغييرجهت ازجنوب غربي به شرقي سرعت آن نيزكاهش يافته و به 6.8 متربرثانيه است .دراردبيل بيشترين سرعت بادغالب 9.7متربرثانيه درديماه وكمترين سرعت 6/6متربرثانيه درماههاي شهريورومهراست .وسرعت بادهاي غالب بطورنسبي درفصول سردسال بيشترازماههاي گرم سال ميباشد. شديدترين بادوزيده شده درطول دوره آماري بلندمدت اردبيل باجهت جنوبغربي وسرعت 34متربرثانيه بوده است . بادهاي غالب مشگين شهركه درجدول نشان داده شده است 9ماه ازسال جنوبغربي وسه ماه شمالغربي ميباشدوسرعت بادغالب بين 4.2تا8.2متربرثانيه درهرسال ميباشد.وحداكثرسمت وسرعت باددرطول دوره آماري 29متربرثانيه ازسمت جنوب ميباشد. بادهاي غالب شهرستان خلخال 7ماه غربي و5ماه شرقي ميباشدكه دربادغالب آن غربي باسرعت 4.3متربرثانيه است وحداكثرسرعت باداتفاق افتاده جنوبغربي با24متربرثانيه است درپارس آبادبادغالب شرقي با5متربرثانيه است وحداكثرسمت وسرعت اتفاق افتاده جنوبشرقي با23متربرثانيه است كه درسال 1989اتفاق افتاده است .

 

 

 

نظرات شما عزیزان:

ادامه مطلب